Jak już informowaliśmy w naszym komunikacie nr 3/2025, niedawno weszła w życie istotna nowelizacja najważniejszego rozporządzenia dotyczącego dróg publicznych.
Zmiana ta wywołała pewne wątpliwości — zwłaszcza w kontekście uchylenia § 3, które niektórzy interpretują jako osłabienie dotychczasowej roli tzw. „Wzorców i Standardów” (WiS) oraz Polskich Norm.
Z pozoru może się wydawać, że uchylenie tego przepisu ma poważne konsekwencje. Dotychczasowy § 3 brzmiał bowiem:
„§ 3. Jeżeli w przepisach rozporządzenia nie określono warunku lub określono go w sposób ogólny, drogę projektuje się, buduje, przebudowuje lub użytkuje zgodnie z zasadami wiedzy technicznej zawartej w szczególności:
1) we wzorcach i standardach rekomendowanych przez ministra właściwego do spraw transportu na podstawie przepisów o drogach publicznych;
2) w Polskich Normach.”
Jednak z uzasadnienia do projektu nowelizacji wynika jasno, że uchylenie § 3 nie miało na celu osłabienia roli WiS, lecz jedynie uporządkowanie treści aktu prawnego:
„Proponuje się uchylenie § 3, ponieważ przepis ten ma charakter informacyjny, a nie normatywny. Informuje on o tym, że wiedza techniczna dotycząca projektowania i budowy dróg jest zawarta na przykład we wzorcach i standardach lub w Polskich Normach. Informacja ta może wprowadzać w błąd co do dobrowolnego charakteru wymienionych w przepisie dokumentów, o którym przesądza art. 17 ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 889).”
Przywołany art. 17 ust. 4 tej ustawy brzmi:
„4. Wzorce i standardy, o których mowa w ust. 3, stanowią jeden ze zbiorów zasad wiedzy technicznej w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane i są stosowane dobrowolnie.”
Z powyższego wynika więc, że dobrowolność stosowania Wzorców i Standardów wynika bezpośrednio z ustawy, a nie z rozporządzenia. Na tę kwestię zwracaliśmy uwagę już wcześniej w naszym artykule.
Na marginesie warto przypomnieć, że pierwotna treść § 3 była kierowana nie tylko do projektantów czy wykonawców, ale także do użytkowników dróg. Projektodawca w pierwszej wersji nowelizacji zauważył jednak, że nie jest to właściwe:
„W § 3 proponuje się usunięcie odniesienia do użytkowania dróg z fragmentu stanowiącego wprowadzenie do wyliczenia. Użytkownicy dróg nie mają obowiązku posiadania wiedzy technicznej lub znajomości zasad wiedzy technicznej. Prowadzenie pojazdów nie wymaga bowiem posiadania wiedzy na temat szczegółów technicznych budowy dróg. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2024 r. poz. 725, 834, 1222, 1847 i 1881) obowiązek zapewnienia zgodności z zasadami wiedzy technicznej dotyczy osób zajmujących się projektowaniem i budową obiektów budowlanych. Użytkowanie obiektów budowlanych powinno zaś być zgodne z przeznaczeniem tych obiektów i wymaganiami ochrony środowiska (art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane).”
Podsumowując, uchylenie § 3 nie osłabia roli Wzorców i Standardów, lecz jedynie doprecyzowuje ich status jako dokumentów dobrowolnych, aczkolwiek rekomendowanych w procesie projektowania dróg publicznych.
Stanowisko Ministerstwa Infrastruktury
W obliczu pojawiających się w przestrzeni publicznej wątpliwości w tej kwestii, Ministerstwo Infrastruktury zdecydowało się wystosować w tej sprawie pismo do izb, wyjaśniające znaczenie uchylenia § 3 rozporządzenia: